Sức khỏe Bao tử (Dạ dày)

KHÁI NIỆM TỔNG QUÁT

Bao tử (còn gọi là dạ dày) là một phần rất quan trọng trong hệ tiêu hóa. Bao tử có hình chữ J, nằm trong bụng trên, phía bên trái, dưới hoành cách mô.

Thức ăn được nuốt từ miệng, đi xuyên qua thực quản, rồi qua ngỏ tâm vị vào bao tử.

Bao tử là nơi tạm thời chứa thức ăn, nhờ các cơ của bao tử co bóp, nhào trộn với dịch vị (chứa axit hydrochloric và các enzyme tiêu hóa) để nghiền thức ăn thành một hỗn hợp bán lỏng gọi là dưỡng trấp hay dưỡng chấp. (Trấp hay chấp có nghĩa là nhựa, chất lỏng.) 

Dưỡng trấp sau đó đi qua ngỏ môn vị vào tá tràng, khúc đầu của ruột non. 

Tại ruột non, hầu hết các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào máu để nuôi dưỡng cơ thể. 

Phần thức ăn chưa tiêu hóa di chuyển vào ruột già để tiếp tục tiến trình tiêu hóa, hấp thụ và cuối cùng là đào thải.

CẤU TẠO

Bao tử là một cơ quan có hệ thống liên kết phức tạp và chắc chắn.

Từ trong ra ngoài, bao tử có 4 lớp chính:

1. Lớp niêm mạc:
Lớp này lót mặt trong cùng của bao tử, chứa các tuyến bao tử để tiết ra các chất tiêu hóa như axit bao tử và enzyme, chất nhầy bảo vệ, và một số hormone. Lớp này cũng tham gia một phần nhỏ vào việc hấp thu (phần lớn việc hấp thu diễn ra ở ruột non).

2. Lớp dưới niêm mạc:
Lớp này bao gồm mô liên kết, mạch máu, mạch bạch huyết và dây thần kinh, có chức năng hỗ trợ lớp niêm mạc, cung cấp dinh dưỡng và kết nối với các cơ quan khác.

3. Lớp cơ vỏ ngoài:
Lớp cơ này chịu trách nhiệm cho việc tiêu hóa cơ học và chuyển động của bao tử. Lớp này gồm ba lớp cơ, với các sợi cơ sắp xếp theo hướng khác nhau:

• Lớp cơ chéo trong: Lớp cơ này chỉ có ở bao tử, giúp xay trộn thức ăn với dịch tiêu hóa để tăng hiệu quả nghiền nát.
• Lớp cơ vòng giữa: Các cơ trong lớp này tạo thành các vòng quanh bao tử. Gần môn vị, các cơ này dày lên để hình thành cơ vòng môn vị, điều chỉnh lượng thức ăn từ bao tử xuống ruột non.
• Lớp cơ dọc ngoài: Các cơ này chạy theo chiều dài của bao tử. Khi co thắt, chúng giúp đẩy thức ăn về phía môn vị.

    Ba lớp cơ phối hợp nhịp nhàng để trộn thức ăn với dịch vị, đồng thời đẩy thức ăn từ từ xuống ruột non, hỗ trợ tiêu hóa và chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo.

4. Lớp thanh mạc:
Lớp bên ngoài cùng là một màng bao phủ bao tử, cho bao tử có một bề mặt mịn và giúp giảm ma sát với các cơ quan xung quanh, tạo điều kiện cho bao tử di chuyển linh hoạt trong ổ bụng.

CHỨC NĂNG

Bao tử có ba chức năng chính:

1. Tạm thời chứa thức ăn.
2. Co bóp, nghiền nát và nhào trộn thức ăn với dịch vị.
3. Tiêu hóa thức ăn thành một chất bán lỏng gọi là dưỡng trấp, chuẩn bị cho việc hấp thu dinh dưỡng tiếp theo ở ruột non.

VÀI BỆNH BAO TỬ THƯỜNG GẶP & TRIỆU CHỨNG

Đau rát, viêm loét bao tử: Bệnh loét bao tử xảy ra khi có những vết loét hở trên lớp niêm mạc, thường do vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) hoặc sử dụng lâu dài thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin hoặc ibuprofen.

Vi khuẩn H. pylori làm suy yếu lớp niêm mạc bảo vệ bao tử, khiến bao tử dễ bị tổn thương bởi axit bao tử; còn nhóm thuốc NSAID có thể gây kích ứng hoặc làm tổn hại niêm mạc.

Triệu chứng bao gồm đau, nóng, rát vùng bao tử, đầy hơi, buồn nôn, có thể nôn mửa hoặc đi ngoài ra máu.

Trong một số trường hợp, bệnh loét bao tử có thể không có triệu chứng.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi axit dạ dày thường xuyên trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và có thể làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản, khiến bệnh nhân có cảm giác rất khó chịu. Nếu kéo dài, không được điều trị, có thể gây viêm thực quản và loét thực quản.

GERD cũng có thể gây ra các biến chứng khác, như hẹp thực quản, vấn đề răng miệng do tiếp xúc với axit, và các vấn đề hô hấp như ho kinh niên.

Xuất huyết bao tử: Xuất huyết bao tử có thể từ từ, mạn tính đến nhanh, cấp tính. Tùy mức độ nặng nhẹ, bệnh nhân có thể bị ói ra máu, đi ngoài phân màu đen hoặc có máu đỏ. Các dấu hiệu khác bao gồm mệt mỏi, suy nhược, chóng mặt, khó thở, đau bụng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm viêm loét dạ dày tá tràng (nguyên nhân thường gặp nhất), viêm niêm mạc dạ dày, giãn tĩnh mạch thực quản, khối u và tác dụng phụ của thuốc, nhất là NSAID có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Nếu để bệnh dài lâu không chữa trị, xuất huyết bao tử có thể dẫn đến các biến chứng như thiếu máu, sốc, hoặc nguy hiểm đến tính mạng, do đó cần được chăm sóc y tế kịp thời.

Ung thư bao tử: Đây là bệnh nặng nhất trong các loại bệnh bao tử. Sự sinh sản của các tế bào trong bao tử bị rối loạn, thường bắt đầu từ niêm mạc và phát triển trong nhiều năm, từ từ lan rộng khắp bao tử và có thể lan xa hơn nữa. Sự phát triển dần dần này là một lý do khiến ung thư bao tử thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.

Ung thư bao tử gồm các triệu chứng như đau bụng dai dẳng, chướng bụng, chán ăn, nôn ra máu, đi ngoài phân đen, sụt cân rất nhanh. Ung thư bao tử giai đoạn đầu thường không có triệu chứng hoặc chỉ khiến bệnh nhân hơi khó chịu.

VÀI NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU BAO TỬ

1. Thường xuyên bị căng thẳng.

Người làm việc quá sức, hoặc bị căng thẳng dài lâu, dễ bị đau bao tử. Căng thẳng (stress) không trực tiếp gây viêm loét bao tử (thường là do vi khuẩn H. pylori hoặc uống thuốc giảm đau một thời gian lâu), nhưng có thể làm cho bệnh tình nặng hơn.

Căng thẳng nhiều cũng làm con người mệt mỏi, đầy hơi, chán ăn, có khi táo bón hoặc tiêu chảy. Nếu không tìm cách giải quyết căng thẳng, có thể dẫn đến các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng hơn.

2. Uống nhiều rượu, bia.

Uống quá nhiều rượu có thể làm tổn thương niêm mạc bao tử, khiến bao tử bị đỏ, đau, sưng. Rượu không trực tiếp gây loét bao tử, nhưng có thể làm các vết loét nặng hơn, lâu lành hơn. 

Uống rượu nhiều, lâu ngày, có thể khiến bao tử yếu, chảy máu, tăng axit, kích ứng và viêm trầm trọng hơn.

3. Uống quá nhiều thuốc.

Việc sử dụng quá nhiều thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau như aspirin và ibuprofen (NSAID), có thể gây hại cho bao tử. Các loại thuốc này giảm lượng prostaglandin, là axit béo giúp bảo vệ niêm mạc bao tử bằng cách giảm axit và tăng chất nhầy. Khi không có đủ prostaglandin, thành bao tử có thể bị viêm, loét, mà không có triệu chứng. 

Dài lâu có thể làm xuất huyết bao tử và nguy hiểm đến tính mạng, nhất là người lớn tuổi hoặc những ai đã có vấn đề về bao tử. 

4. Ăn uống không lành mạnh.

Những thói quen như ăn uống thất thường, không đúng giờ, ăn thức ăn sống (không nấu chín), ăn thức ăn không hợp vệ sinh, để quá đói, ăn quá no, ăn thức ăn quá chua, quá cay, quá nóng... tất cả đều làm tổn thương niêm mạc bao tử, làm đau bao tử. Lo lắng, căng thẳng khi ăn, ăn vội, hoặc vừa ăn vừa làm việc khác cũng có thể gây khó tiêu. Những thói quen này nếu kéo dài sẽ tăng nguy cơ viêm dạ dày.

BAO TỬ TRONG ĐÔNG Y

Theo Đông y, trong Ngũ Hành cặp dương-âm Tỳ-Vị (Lá Lách/Tuyến Tụy - Bao Tử) thuộc hành Thổ.

Trong Thập Nhị Kỳ Kinh, Vị (Bao Tử) nằm trên Túc Thái Minh Vị Kinh (còn gọi là Túc Dương Minh Vị Kinh).

Kinh mạch này chạy từ những huyệt trên đầu, chạy xuyên qua thân người và chạy dọc xuống bên ngoài chân, xuống tới ngón chân trỏ (kế ngón chân cái).

Do vậy, ngoài việc tập toàn thân, nếu cần giúp cho bao tử thì nên chú ý thêm về phần bụng, chân và bàn chân.

NHỮNG THÓI QUEN TỐT CHO SỨC KHỎE BAO TỬ

Để bảo vệ và giúp bao tử khỏe mạnh, chúng ta nên:

1. Ăn uống lành mạnh, đa dạng rau củ quả.

2. Khi ăn không nên suy nghĩ âu lo; tập trung ăn, không nên vừa ăn vừa làm những việc khác.

3. Ăn chín, uống nước sạch, hợp vệ sinh.

4. Tránh hoặc bớt thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, quá cay, quá nóng, quá chua (nhiều axit).

5. Ăn đúng giờ, ăn chậm, nhai kỹ, không nuốt vội.

6. Không để quá đói, cũng không ăn quá no.

7. Tránh làm việc nặng ngay sau bữa ăn.

8. Không ăn no ngay trước khi đi ngủ (tốt hơn nên cách giấc ngủ 3 tiếng). 

9. Không để quá ốm, cũng không để lố cân, béo phì.

10. Không nên tùy tiện dùng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau, thuốc chống viêm. Nên theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế thực thụ.

11. Không uống rượu, bia.

12. Không hút thuốc.

13. Không làm việc quá sức, quá nặng, quá căng thẳng.

14. Không thức quá khuya. Nếu vì công việc phải thức khuya thì ít nhất phải ngủ nghỉ đầy đủ.

15. Thường xuyên tập thể dục, tập khí công đúng, đều, đủ.

16. Tập buông xả, bớt giận hờn, thêm thông cảm, yêu thương.

17. Tránh phiền não, giảm căng thẳng; sống vui vẻ, lạc quan.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn, USA

Nâng Cao Sức Khỏe Tạng Tì (Lá lách & Tuyến tụy)

TẠNG TÌ

Theo y học cổ truyền, trong cơ thể con người có lục phủ, ngũ tạng.

Lục phủ gồm có Ruột Non, Đảm (Mật), Vị, Ruột Già, Bàng Quang, Tam Tiêu. 

Ngũ tạng gồm có Tâm, Can, Tì, Phế, Thận.

Tên gọi các tạng phủ không hoàn toàn tương ứng với các bộ phận trong cơ thể, do đó thường được viết hoa để phân biệt.

Tạng Tì thuộc hành Thổ, bao gồm lá lách, tuyến tụy, và có thể liên quan đến một phần tá tràng (tá tràng là đoạn đầu tiên của ruột non), một phần chức năng tuyến thượng thận, tuyến giáp, và các cơ quan khác.

Theo cách gọi của Đông y, các lỗ trên cơ thể con người gọi là khiếu. Hai mắt, hai tai, hai lỗ mũi, và miệng (môi, lưỡi) là bảy khiếu (thất khiếu) trên mặt. Tình trạng của ngũ tạng được thể hiện bên ngoài qua các khiếu, gọi là khai khiếu. 

Khai khiếu của tạng Tì là môi. Môi hồng hào tự nhiên thì tạng Tì khỏe. Khi tạng Tì suy yếu thì môi nhợt nhạt.

Trong Thập Nhị Kỳ Kinh, tạng Tì thuộc Túc Thái Âm Tì Kinh. (Thái có nghĩa là lớn, sâu. Âm chỉ phía bên trong của chân và bàn chân.)

Do đó, để giúp cho tạng Tì được khỏe mạnh, ngoài việc tập luyện toàn cơ thể, chúng ta có thể đặc biệt chú ý đến các động tác cho đôi chân và bàn chân.

LÁ LÁCH

Lá lách là một cơ quan đặc, hình xoan hơi dài, có màu nâu đỏ, nằm ở phần tư trên bên trái của vùng bụng. Lá lách nằm phía bên trái của bao tử (vị), dưới cơ hoành, dài trung bình 12 cm, nặng trung bình 150-200 gram. Lá lách nằm giữa xương sườn số 9 và 11.

Một trong các nhiệm vụ quan trọng của lá lách là lọc máu và điều hòa lượng tế bào máu trong hệ tuần hoàn.

*Dù không trực tiếp tiêu hóa thức ăn, lá lách kết hợp với bao tử (dạ dày) và các cơ quan khác để hoàn thành nhiệm vụ tiêu hóa, hấp thụ và vận chuyển các chất dinh dưỡng.

Vì thế, khi lá lách yếu sẽ gây ra các chứng rối loạn tiêu hóa như chán ăn, mệt mỏi, gầy yếu, tiêu chảy.

*Lá lách cũng phối hợp với thận và phế (phổi).

Do đó, khi lá lách suy yếu cũng có thể xảy ra: khoang bụng cổ trướng; nước trong tế bào tràn ra tứ chi gây phù thủng, nếu xuống đến đại tràng gây tiêu chảy.

*Lá lách là một phần của hệ bạch huyết, cấu trúc gần giống một hạch bạch huyết lớn. 

*Lá lách đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn nhiễm, chống lại các tác nhân gây bệnh bằng cách dự trữ và kích hoạt các loại bạch cầu, giúp nhận diện, bắt giữ và tiêu diệt các tế bào lạ có hại cho cơ thể.

*Nếu lá lách bị tổn thương hoặc bệnh quá nặng, có thể cần giải phẫu cắt bỏ. Chúng ta có thể sống thiếu lá lách, tuy nhiên các cơ quan khác chỉ thay thế một phần chức năng của lá lách. Người không có lá lách dễ bị mắc một số loại nhiễm trùng. 

TUYẾN TỤY (TỤY TẠNG)

Vị trí, hình dạng:

Tuyến tụy nằm trong vùng bụng trên, phía sau dạ dày, được bao quanh bởi lá lách, gan, ruột non. 

Tuyến tụy có hình dạng dài, thuôn nhọn, dài trung bình khoảng 6-10 inch (15-25 cm), và có ba phần chính: đầu, thân, và đuôi. 

Phần đầu tuyến tụy rộng hơn phần đuôi và nằm theo đường cong của tá tràng (khúc đầu của ruột non). Phần đuôi mỏng hơn, nằm hướng ra bên trái của bụng.

Chức năng:

*Tuyến tụy là cơ quan quan trọng trong tiến trình tiêu hóa và chuyển hóa (trao đổi chất). 

Tuyến tụy chứa nhiều tuyến ngoại tiết sản xuất enzyme hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. 

Hàng ngày tuyến tụy tiết ra dịch tụy, chứa các enzyme tiêu hóa như lipase (phân hủy chất béo), protease (phân hủy chất đạm), amylase (phân hủy chất bột đường). 

Dịch tụy từ ống tụy chính thường kết hợp với ống mật chủ, đổ vào tá tràng, giúp cơ thể tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất.

*Tuyến tụy là một cơ quan nội tiết quan trọng có vai trò quyết định trong việc duy trì ổn định đường huyết.

Tuyến tụy chứa các tiểu đảo tụy (còn gọi là tiểu đảo Langerhans), nơi chứa các tế bào sản xuất nội tiết tố (hormone) chủ chốt, bao gồm tế bào beta (sản xuất insulin để làm giảm đường huyết), tế bào alpha (sản xuất glucagon để làm tăng đường huyết), tế bào delta (sản xuất somatostatin để điều hòa sự tiết ra của insulin và glucagon), và tế bào PP (sản xuất pancreatic polypeptide, giúp điều hòa các chức năng của tuyến tụy).

Khi mức đường huyết tăng cao (ví dụ, sau khi ăn), tế bào beta trong tuyến tụy sẽ tiết ra insulin để làm giảm lượng glucose trong máu bằng cách: 1. giúp các tế bào (đặc biệt là tế bào cơ và tế bào mỡ) hấp thu glucose, 2. lưu trữ glucose dưới dạng glycogen trong gan và cơ, 3. ức chế sản xuất glucose trong gan.

Khi mức đường huyết xuống thấp (ví dụ, giữa các bữa ăn hoặc khi nhịn ăn), tế bào alpha trong tuyến tụy sẽ tiết ra glucagon để làm tăng lượng glucose trong máu bằng cách kích thích gan: 1. phân hủy glycogen thành glucose, 2. chuyển hóa các nguồn không phải carbohydrate (như axit amin) thành glucose. 

Rối loạn tuyến tụy:

*Khi tuyến tụy suy yếu, hoạt động bị rối loạn, thì sẽ đưa đến 2 trường hợp: hạ hoặc tăng đường huyết.

Nếu tuyến tụy sản xuất quá nhiều insulin, thì sẽ làm hạ thấp đường huyết.

Nếu tuyến tụy sản xuất quá nhiều glucagon, thì sẽ làm tăng cao đường huyết.

Bệnh tiểu đường loại 1: Cơ thể không sản xuất insulin, người bệnh sẽ có rất nhiều biến chứng.

Bệnh tiểu đường loại 2: Tuyến tụy của bệnh nhân còn sản xuất insulin nhưng không đủ hoặc không đúng cách để điều chỉnh mức độ glucose.

*Nếu tuyến tụy quá suy yếu, có thể đưa đến viêm tuyến tụy hoặc gây rủi ro ung thư tuyến tụy trong vài trường hợp.

Bệnh viêm tuyến tụy gây ra những cơn đau cấp tính trong vài ngày và có thể trở thành mạn tính (mạn có nghĩa là từ từ, chậm chạp, dần dần), kéo dài nhiều năm.

Nếu không được trị dứt, bệnh viêm tuyến tụy mạn tính là yếu tố gây rủi ro có thể trở thành ung thư tuyến tụy.

Những triệu chứng ung thư tuyến tụy:

• Cơ thể suy yếu.
• Giảm cân bất thường.
• Buồn nôn, mửa.
• Chán ăn.
• Thường đau bụng vùng trên.
• Phân có màu xám.

Thông thường, khi có triệu chứng thì bệnh đã khá nặng.

Các yếu tố rủi ro có thể gây ung thư tuyến tụy:

• Gia đình có tiền sử ung thư tuyến tụy.
• Hút thuốc.
• Uống rượu, bia.
• Thừa cân, béo phì.
• Bệnh tiểu đường, nhất là loại 2.
• Viêm tuyến tụy mạn tính (kinh niên).
• Ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến, nhiều mỡ động vật, ít rau củ quả.
• Lớn tuổi.
• Giới tính (nam thường mắc bệnh nhiều hơn nữ).
• Một số yếu tố di truyền (Lynch, BRCA).
• Tiếp xúc hóa chất nào đó trong môi trường làm việc.

NÂNG CAO SỨC KHỎE TẠNG TÌ

Để giúp tạng Tì (bao gồm lá lách, tuyến tụy) được khỏe mạnh, chúng ta nên thực hiện những điều căn bản như:

• Tập thể dục, khí công đúng, đều, đủ, đặc biệt chú ý đến các động tác cho đôi chân và bàn chân.
• Co giãn vùng sống lưng.
• Không hút thuốc.
• Không uống rượu, bia.
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Ăn uống lành mạnh, đủ rau, củ, quả; đừng ăn nhiều chất béo no, đồ chiên, nướng khét.
• Ổn định cân nặng (không quá ốm, không lố cân).  
• Tìm các sinh hoạt lành mạnh để giảm căng thẳng và thêm niềm vui trong cuộc sống.

Bài viết chỉ có tính cách chia sẻ thông tin, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị. Các bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế thực thụ khi có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến tình trạng sức khỏe.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn

Đường dẫn: https://www.lybinhson.com/2025/01/nang-cao-suc-khoe-tang-ti-la-lach-tuyen.html

Phổi & Hệ Hô Hấp

 

KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG HÔ HẤP

Hệ hô hấp bao gồm các cơ quan: mũi, miệng, họng, hầu, thanh quản, khí quản (ống dẫn khí), phổi, phế quản, tiểu phế quản, phế nang, và các cơ hô hấp.

Hầu hết các tế bào trong cơ thể đều cần oxy để hoạt động. Không có oxy, phần đông các tế bào không thể tồn tại.

Chức năng chính của hệ hô hấp là tạo điều kiện cho sự trao đổi khí: hấp thu oxy và thải trừ carbon dioxide. Nói cách khác, hệ hô hấp đưa oxy từ không khí vào và loại khí thải carbon dioxide ra khỏi cơ thể. 

Khi cơ thể chúng ta không có bệnh, pH bình thường trong máu khoảng từ 7,35 đến 7,45, trung bình là 7,4. Nếu acid trong máu cao quá thì gọi là nhiễm toan, nếu kiềm trong máu cao quá thì gọi là nhiễm kiềm. Hệ hô hấp giúp điều hòa độ pH của máu bằng cách đào thải khí carbon dioxide, duy trì thăng bằng độ toan-kiềm (acid-base) trong cơ thể. 

Hệ hô hấp lọc các hạt gây hại và vi trùng trong không khí mà chúng ta hít vào, giúp chúng ta tránh nhiễm trùng.

Chúng ta có thể nói và ca hát được nhờ hệ hô hấp làm rung dây thanh quản khi không khí đi qua thanh quản.

Hệ hô hấp giúp chúng ta phát hiện mùi bằng cách di chuyển các phân tử có mùi trong không khí qua các thụ thể khứu giác trong khoang mũi.

Hệ hô hấp làm ấm và thêm độ ẩm cho không khí mà chúng ta hít vào, để bảo vệ các mô mong manh của đường hô hấp và giúp không khí có nhiệt độ và độ ẩm thích hợp khi đến phổi. 

Trách nhiệm của hệ hô hấp thật nhiều và thiết yếu. Hệ hô hấp quả thật là một thành viên xuất sắc và chăm chỉ trong cơ thể, xứng đáng được trân trọng!

ĐƯỜNG HÔ HẤP

Đường hô hấp thường được chia làm 2 phần: trên và dưới.

Phần trên bao gồm mũi, miệng, xoang, hầu, và thanh quản.

Phần dưới gồm có khí quản, phổi, phế quản (cuống phổi), tiểu phế quản (cuống phổi nhỏ), và phế nang (túi phổi). 

Ranh giới giữa đường hô hấp trên và dưới thường được xem là nằm ở mức dây thanh đới trong thanh quản. Tất cả các cấu trúc phía trên được coi là đường hô hấp trên, và tất cả phía dưới là đường hô hấp dưới.

Đường hô hấp dẫn khí bên ngoài đi vào từ mũi hoặc miệng đến phế nang, nơi khí oxy và carbon dioxide được trao đổi.

LÁ PHỔI CHÚNG TA

Phổi là cơ quan lớn nhất của hệ hô hấp. Phổi rất quan trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của con người.

Phổi nằm trong lồng ngực, dưới cổ, và trên hoành cách mô.

Phổi được cấu tạo rất tinh vi và phức tạp, giúp duy trì sự sống cho cơ thể. 

Phổi được bọc trong một túi màng mỏng (gọi là màng phổi), có kết cấu nhẹ, mềm, xốp, đàn hồi.

Nói chung, mỗi người có 2 lá phổi.

Mỗi phổi được tạo thành từ các thùy. 

Phổi phải có 3 thùy. 

Phổi trái có 2 thùy (do tim chiếm không gian).

Trung bình, một lá phổi của người trưởng thành nặng khoảng 0,6 kg (1,3 cân Anh), phổi trái nhỏ hơn phổi phải. 

Phổi dài khoảng 23 cm (9 inch), khi nở hoàn toàn có thể dài 27 cm (gần 11 inch).

Phổi trẻ sơ sinh có khoảng 30 triệu phế nang. Phổi người lớn có khoảng 300 triệu phế nang, có thể chứa khoảng 6 lít khí.

MỘT SỐ TRIỆU CHỨNG BỆNH HÔ HẤP

Những triệu chứng thường gặp để biết bệnh về đường hô hấp:

• Ho, có thể có đờm
• Chảy nước mũi, nghẹt mũi
• Sốt, có thể kèm theo khò khè
• Khó thở
• Tức ngực

NHỮNG BỆNH HÔ HẤP THƯỜNG GẶP

• Viêm phổi (sưng phổi)
• Viêm phế quản
• Viêm màng phổi
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
• Ung thư phổi
• Bụi phổi
• Phù phổi
• Xơ hóa phổi
• Thuyên tắc phổi (tắc mạch phổi)
• Hội chứng suy hô hấp
• Hen phế quản
• Tăng áp động mạch phổi
• Bệnh u hạt

ĐIỀU TRỊ

Các bệnh cấp tính phải cần ngay nền y học hiện đại, có máy móc, trang thiết bị giúp bác sĩ chẩn đoán, tìm ra cách điều trị nhanh chóng và kịp thời cơn cấp tính.

Còn Đông y, nền y học cổ truyền, điều trị lâu dài các bệnh mạn tính, giúp ổn định lại các tạng phủ, cân bằng âm dương, giúp bệnh nhân tăng cường sức khỏe, ngăn chặn sự tái phát của các bệnh mạn tính, rất hiếm có biến chứng phụ.

PHỔI & HỆ THỐNG HÔ HẤP THEO ĐÔNG Y

*Viêm phổi

Nguyên nhân chính là do chân khí suy nhược, chức năng của các tạng phủ bị rối loạn khiến tà khí bên ngoài xâm nhập sâu vào bên trong cơ thể mà gây thành bệnh.

*Viêm đường hô hấp trên cấp tính & Viêm phế quản cấp tính

Theo Đông y, nguyên nhân chính là do phong hàn, phong nhiệt gây ra. 

*Khi các tạng phủ quá suy yếu, mất cân bằng âm dương thì sẽ gây ra các bệnh mạn tính. 

Thí dụ như hen suyễn, khí đưa lên nhiều mà đưa xuống ít, hít thở gấp gáp, cổ họng phát ra tiếng, khó thở. Theo Đông y, nguyên nhân chính sinh ra bệnh suyễn là do 3 tạng Tỳ, Thận, Phế suy yếu.

NHỮNG CÁCH PHÒNG NGỪA BỆNH HÔ HẤP & BỆNH PHỔI

• Không hút thuốc
• Không uống rượu
• Không thức khuya
• Ăn uống lành mạnh
• Sống tích cực, giảm căng thẳng
• Tránh hít thở không khí quá nóng hoặc quá lạnh
• Thường xuyên tập thể dục đúng, đều, đủ
• Chú ý làm co giãn vùng xương sống lưng trên T2
• Tập khí công, luân chuyển khí toàn thân, chú ý đến 2 cánh tay. Theo Đông y, phổi là Tạng Phế, trong kinh mạch thuộc Thủ Thái Âm Phế Kinh. Đường kinh mạch đi từ cuống phổi đi ngang ra dưới nách, đi dọc theo cánh tay phía bên trong, ra tới đầu ngón tay cái. Nhiệm vụ của Tạng Phế là thu nhận thanh khí và thải trược khí ra khỏi cơ thể.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn, USA

Xem trên Youtube: https://youtu.be/bsghxzGmZKI

Trái Tim Con Người

Trái tim vô cùng quan trọng trong cơ thể con người. 

Tim là bộ phận chính của hệ tuần hoàn. 

Trái tim đưa máu giàu dưỡng chất và dưỡng khí (oxy) đi khắp cơ thể để nuôi các cơ quan và tất cả tế bào, giúp chúng ta duy trì sự sống. 

VỊ TRÍ, KÍCH THƯỚC, CÂN NẶNG

Trái tim nằm trong lồng ngực, giữa hai lá phổi, sau xương ức (một xương dẹt ở phía trước lồng ngực) và nghiêng một chút về bên trái. 

Trái tim của mỗi người to gần bằng nắm tay của người đó, nặng trung bình khoảng 230 đến 340 gram (1/2 - 3/4 cân Anh).

Nam giới thường có trái tim lớn hơn so với nữ giới.

Nam: Khoảng 280-340 grams (10-12 ounces)

Nữ: Khoảng 230-300 grams (8-10 ounces)

Nếu thường xuyên luyện tập thể dục, khí công v.v. thì có thể giúp cơ tim mạnh hơn.

CẤU TRÚC

Trái tim con người có 4 ngăn:

2 ngăn trên, nhỏ hơn, là tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải.

2 ngăn dưới, lớn hơn, là tâm thất trái và tâm thất phải. 

HOẠT ĐỘNG CỦA TIM

Mỗi ngày tim đập liên tục trung bình 100.000 lần. Trái tim người trưởng thành bơm khoảng 5, 6 lít máu mỗi phút ở trạng thái nghỉ; khi chúng ta chạy hoặc tập thể dục, tim có thể bơm gấp 3-4 lần như thế để bảo đảm cơ thể có đủ oxy và năng lượng. 

Nếu việc bơm máu của tim mất hiệu quả dù chỉ trong vài phút thì rất nguy hiểm cho tính mạng con người.

Máu đầy đủ oxy từ tim đi ra theo các động mạch để đến khắp nơi toàn cơ thể.

Máu nghèo oxy từ khắp nơi trong cơ thể theo các tĩnh mạch để trở về tim.

Mao mạch là những mạch máu nhỏ nhất, có thành mỏng, nối động mạch và tĩnh mạch, giúp trao đổi oxy, carbon dioxide, dưỡng chất và chất thải giữa máu và các mô.

Tâm thất trái bơm máu giàu oxy lên động mạch chủ, mang đi đến khắp cơ thể để nuôi tất cả các tế bào.

Máu nghèo oxy trở về tâm nhĩ phải theo 2 tĩnh mạch lớn.

Máu nghèo oxy từ tâm nhĩ phải đổ vào tâm thất phải để bơm vào động mạch phổi.

Sau khi thu thập oxy, 4 tĩnh mạch phổi chuyển máu vào tâm nhĩ trái.

Máu giàu oxy từ tâm nhĩ trái được chuyển vào tâm thất trái. 

Và như thế, chu kỳ mới được tiếp tục.

Courtesy of Dr.JanaOfficial
CC Attribution-Share Alike 4.0 International license

MỘT SỐ BỆNH TIM THƯỜNG GẶP

Bệnh tim là do rối loạn nhịp tim, mạch máu, hoặc cả hai. Các bệnh tim gây tử vong hàng đầu trên thế giới.

Bệnh cơ tim giãn có các biểu hiện như suy tim, loạn nhịp. Các ngăn tim bị giãn do hậu quả của yếu cơ tim, không thể bơm máu đúng cách. Lý do thông thường nhất là không đủ oxy đến cơ tim do bệnh động mạch vành.

Bệnh động mạch vành (bệnh tim mạch vành, xơ vữa động mạch, thiếu máu cục bộ): Mạch máu vành tim bị nghẽn bởi các mảng xơ vữa (gồm các cặn béo, cholesterol và các chất khác), khiến lượng máu và oxy đến tim bị giảm, gây ra các cơn đau thắt ngực và trong các trường hợp nghiêm trọng, tắc nghẽn đột ngột đưa đến nhồi máu cơ tim, khiến tim bị tổn thương vĩnh viễn. Bệnh này nếu không điều trị kịp thời sẽ khiến cho cơ tim hoạt động nhiều hơn và tim sẽ yếu dần, dẫn đến suy tim và rối loạn nhịp tim rất nguy hiểm.

Bệnh rối loạn nhịp tim: Nhịp tim bất thường, khi nhanh, khi chậm, thay đổi quá nhanh, không đều. Bệnh này thường do nhân điện yếu, tim hoạt động không bình thường. Nên kịp thời đi đến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để tránh tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Bệnh van tim có thể do bẩm sinh, hoặc rối loạn mô liên kết, hoặc yếu nhân điện. Thường gặp là hở van tim, khiến máu chạy ngược, làm tim rất mệt, và nguy hiểm.

Ngoài ra, một số bệnh liên quan khác bao gồm: nhồi máu cơ tim, suy tim, cơ tim phì đại, hẹp động mạch phổi, cao huyết áp, tai biến mạch máu não.

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH TIM

• Khó thở thường xuyên.
• Tức ngực, nặng ngực (có thể kéo dài đến 10 phút).
• Bị phù mặt, phù mí mắt, chân bị sưng to (vào thời điểm nào đó trong ngày).
• Mệt mỏi, kiệt sức thường xuyên (có thể do thiếu máu đến tim, phổi, não).
• Ho dai dẳng. Khi nằm ho, rất khó thở. Tim không cung cấp máu đầy đủ cho cơ thể, nên có sự tích tụ máu và dịch trong phổi.
• Chán ăn, buồn nôn (một trong những nguyên nhân chán ăn là do sự tích tụ dịch trong gan và hệ tiêu hóa).
• Đi tiểu đêm thường xuyên. Suy tim gây tích tụ nước, làm sưng nhiều nơi trong cơ thể, kể cả thận.
• Nhịp tim nhanh, không đều, bất thường, khiến não thiếu máu, làm chóng mặt hoặc ngất xỉu.

NHỮNG YẾU TỐ ĐƯA ĐẾN NGUY CƠ MẮC BỆNH TIM

• Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ cao hơn người trẻ tuổi.
• Giới tính: Nam giới có có nguy cơ cao hơn nữ giới.
• Di truyền: Nếu người thân trực hệ mắc bệnh tim mạch, bạn có nguy cơ cao hơn.
• Hút thuốc, uống rượu: Người hút thuốc, uống rượu có nguy cơ cao hơn người không hút thuốc, uống rượu.
• Béo phì.
• Bệnh tiểu đường.
• Cao huyết áp. Nguy cơ suy tim ở nam giới tăng gấp ĐÔI do huyết áp cao, ở phụ nữ tăng gấp BA lần.
• Cholesterol cao.
• Ăn uống không lành mạnh, chẳng hạn như thường xuyên ăn uống các chất béo không hòa tan, thiếu rau, củ, quả.
• Mất ngủ, thiếu ngủ.
• Căng thẳng (stress).
• Lối sống không lành mạnh, như lười vận động, thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

TRÁI TIM THEO QUAN NIỆM ĐÔNG Y

Trái tim là cơ quan quan trọng nhất trong lục phủ ngũ tạng.

Trong thập nhị kỳ kinh, kinh mạch của trái tim là Thủ Thiếu Âm Tâm Kinh, chạy dọc bên trong 2 cánh tay và 2 bàn tay.

Do đó, để giúp cho trái tim khỏe mạnh, chúng ta phải thường xuyên tập thể dục, tập khí công, đặc biệt là 2 cánh tay và 2 bàn tay.

Máu di chuyển vào, ra 4 ngăn tim đều phải đi qua các van tim, chúng ta có thể hình dung như các nắp đậy hoặc cánh cửa. 

Các cánh cửa này đóng, mở là nhờ nhân điện. Mức độ đóng, mở của cánh cửa nhanh hay chậm tùy lượng máu đi qua, tùy hoạt động và tình trạng sức khỏe của mỗi người.

Nếu chúng ta có nhân điện mạnh thì các cánh cửa này sẽ đóng, mở đúng lúc, chặt chẽ, thích hợp với độ nhanh chậm của lượng máu đi qua. Thí dụ, khi chúng ta làm việc chân tay nặng nhọc, chơi thể thao v.v. thì lượng máu đi qua các cánh cửa này nhiều hơn và nhanh hơn.

Khi luyện tập khí công đúng, đều, đủ, chúng ta tạo được luồng nhân điện mạnh để điều khiển và điều hòa nhịp tim. 

NHỮNG PHƯƠNG CÁCH GIÚP TIM KHỎE, NGỪA BỆNH TIM

• Sống tích cực, vui vẻ, thương yêu, buông xả, tránh căng thẳng.
• Duy trì mức tiêu chuẩn của chiều cao và sức nặng (không quá ốm, cũng không lố cân, béo phì).
• Không hút thuốc.
• Không uống rượu, bia.
• Ăn uống lành mạnh, đừng để thiếu rau, củ, quả... trong thức ăn hàng ngày.
• Ăn chậm, vừa phải, không nên ăn uống quá nhanh.
• Ngủ nghỉ đầy đủ.
• Thường xuyên tập thể dục đúng, đều, đủ, làm co giãn vùng T4 của xương sống.
• Tập khí công toàn thân, đặc biệt 2 cánh tay và 2 bàn tay.

VÀI LỜI CHIA SẺ KINH NGHIỆM BẢN THÂN

Trong cuộc sống, có khi chúng ta không tránh được những hiểm nguy ngay trong lúc đơn độc, xung quanh không có ai để cứu giúp mình.

Trên đoạn đường đời đã qua, Sơn đã gặp những giây phút "thập tử nhất sinh", trong lúc hoàn toàn không có ai bên cạnh. 

Nhờ những kiến thức y khoa học hỏi từ Đông y của gia đình, học đường và xã hội, Sơn đã tự cứu chữa cho chính mình và đã thoát khỏi cái chết trong gang tấc.

Tùy theo trường hợp mà chúng ta áp dụng những giải pháp khác nhau để vượt qua những tình trạng nguy hiểm cho sức khỏe.

Trong phạm vi bài này, Sơn xin nói về mối nguy hiểm liên quan trực tiếp đến tim cho cá nhân Sơn.

Có một thời gian dài trong tuổi thanh xuân, do hoàn cảnh lúc bấy giờ, Sơn đã sống trong điều kiện cô độc, thiếu thốn mọi phương tiện sống về vật chất lẫn tinh thần. 

Trong tình huống đó, có những cơn bệnh và triệu chứng đã ập đến như cảm cúm, sốt, tim đập thất thường, lúc nhanh quá, lúc chậm quá, choáng váng, nhức đầu, khó thở, vô cùng mệt mỏi.

Ngay những khi đó, Sơn đã cố gắng bình tâm để nhớ lại những động tác nào mình cần phải làm để cứu chữa cho chính mình, rồi Sơn bắt đầu thực hiện.

💖 Trước hết, hít xả 3 lần. 

Hít xả theo khí công mà Sơn thực hành là:

1. Xả (thở mạnh ra bằng miệng, tống hết trược khí ra ngoài).

2. Hít (hít vào bằng mũi, đưa thanh khí vào phổi).

3. Xả (thở mạnh ra bằng miệng, tống hết trược khí ra ngoài).

4. Hít (hít vào bằng mũi, đưa thanh khí vào phổi).

5. Xả (thở mạnh ra bằng miệng, tống hết trược khí ra ngoài).

6. Hít (hít vào bằng mũi, đưa thanh khí vào phổi).

7. Xả (thở mạnh ra bằng miệng, tống hết trược khí ra ngoài).

💖 Sau đó, hít thở sâu, chậm, nhẹ và đều... vài phút.

💖 Dùng 2 bàn tay day, ấn và xoa toàn bộ các huyệt trên đầu, mặt, và cổ.

💖 Kế tiếp, xoa tim theo chiều kim đồng hồ, 3 lần 9 vòng (tổng cộng 27 vòng).

💖 Xoa bụng theo chiều kim đồng hồ 9 vòng, từ vòng nhỏ (trung tâm rún) đến vòng lớn. Xoa 3 lần 9 (tổng cộng 27 vòng).

💖 Tiếp đến, Sơn xoa 2 cánh tay. Dùng bàn tay phải xoa bên trong và bên ngoài cánh tay trái. Dùng bàn tay trái xoa bên trong và bên ngoài cánh tay phải.

💖 Rồi dùng 2 bàn tay day, ấn, xoa cho nhau, cả lòng bàn tay và lưng bàn tay.

💖 Sau cùng, hít xả 3 lần như trên, rồi hít thở sâu, chậm, đều... thêm vài phút.

Chính nhờ những động tác này, Sơn đã vượt thoát qua những giây phút nguy hiểm đến mạng sống, nhịp tim đều đặn trở lại, bớt nhức đầu và choáng váng, dễ thở hơn. 

Được sống sót sau những trường hợp khẩn cấp, và bây giờ, trong hoàn cảnh tươi sáng ngày hôm nay, Sơn cũng mong Sơn và tất cả các bạn được sống khỏe, sống lâu, sống vui, sống có chất lượng.

Tất nhiên, khi cảm thấy cơ thể có vấn đề, thì chúng ta nên tham khảo trực tiếp với chuyên gia y tế mà mình tin tưởng. Phải tìm người có kiến thức, có bằng cấp chuyên môn, có lương tâm, có nhiều kinh nghiệm trị liệu bệnh nhân, vì sức khỏe của chính mình là quý và trên hết.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn, USA

Thơ Lý Bình Sơn: "Hoa Hậu"

Hoa Hậu

Trên sàn diễn ánh đèn rực rỡ
Dưới bao người nô nức đợi chờ
Hôm nay thi sắc, bầu hoa hậu
Mấy ai nam tử lại thờ ơ...

Bao thân hình đẹp lần phô diễn
Mũi thanh, mắt sáng, miệng cười duyên
Bàn tay ngà ngọc thon thon búp

Bước chân đài các gót thần tiên.

Người người tấm tắc lời khen tặng

Riêng anh, em đẹp chẳng ai bằng

Dù em không chuẩn như hoa hậu

Hoa hậu lòng anh, em biết chăng?

- Lý Bình Sơn, USA

(Khoảng lứa tuổi 30, Sơn có viết hàng trăm bài thơ trong tâm tư, nhưng chỉ còn một số được ghi chép lại. Những dòng thơ về tình yêu, về tình người, về cuộc đời, về cuộc sống... do Sơn tự sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt đã giúp cho Sơn rất nhiều. Đây là những gì Sơn trân quý và xin chia sẻ cùng người tri âm. Mong rằng thơ nhạc thăng hoa luôn có một vị trí cao đẹp trong tim tất cả chúng ta.)

Xem trên Youtube: "Hoa Hậu"

Bàn tay con người

Bàn tay con người là một hệ thống tinh vi với các chức năng vô cùng tuyệt diệu và quý báu. Đôi bàn tay giúp chúng ta thực hiện vô số công việc hằng ngày, chẳng hạn như cầm nắm, sờ chạm, sử dụng, thao tác bất kỳ gì bằng tay.

Mỗi bàn tay có tổng cộng 27 xương: - 14 xương ngón tay - 5 xương lòng bàn tay

- 8 xương cổ tay

Ngoài 27 xương, mỗi bàn tay chúng ta còn có 27 khớp, 34 cơ, hơn 100 dây chằng (gân nhỏ) và gân, nhiều mạch máu, dây thần kinh, và mô mềm.

Theo y học phương Đông:

- Trên cơ thể con người có 12 kinh mạch chính (thập nhị kỳ kinh). Riêng trên cánh tay và bàn tay có 6 kinh mạch chính, bao gồm tâm kinh (tim), phế kinh (phổi), tâm bao kinh (bao tim), tiểu trường kinh (ruột non), đại trường kinh (ruột già), tam tiêu kinh ("ba lò đốt").

- Bàn tay của chúng ta tập trung rất nhiều huyệt đạo: ở các ngón tay, lòng bàn tay và lưng bàn tay. Những huyệt đạo này liên quan đến toàn bộ đầu, cổ, vai, và lục phủ ngũ tạng (các cơ quan quan trọng bên trong cơ thể).

- Các huyệt vị trên bàn tay cũng liên quan đến hệ thống thần kinh, hệ thống chân khí, hệ thống huyết.

- Tác động lên các huyệt đạo có thể giúp chúng ta ngăn ngừa và hỗ trợ việc điều trị rất nhiều bệnh. - Thường xuyên day các huyệt trên bàn tay mỗi ngày vài lần có thể hỗ trợ tim mạch, phế khí (phổi), giúp các bệnh đau đầu và các bộ phận khác trên cơ thể. Có thể ví bàn tay như là trái tim thứ hai của con người. Chăm sóc bàn tay cũng chính là chăm sóc sức khỏe bản thân.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn, USA

📺 Xem trên Youtube:

Bàn tay con người - Phần 1

Bàn tay con người - Phần 2

Đường ruột: Ảnh hưởng sức khỏe và cách chăm sóc

Trong ngôn ngữ Việt, chữ "ruột" được dùng để biểu tượng cho nhiều tình trạng khác nhau. 

"Mát ruột" diễn tả sự hài lòng; "lộn ruột", "tím ruột" diễn tả sự tức giận; "xót ruột", "xé ruột", "quặn ruột", "đứt ruột" mô tả sự đau lòng; "thắt ruột" chỉ sự âu lo; "nóng ruột", "sốt ruột" nói lên tâm tư của người đang trông đợi. 

Chữ "ruột" còn được dùng để nói lên tính cách ("ruột để ngoài da") hoặc tình cảm ("máu chảy ruột mềm"). Tiền và ruột đều có giá trị nên có câu "đồng tiền liền khúc ruột". 

Ta có thể thấy, trong tiếng Việt, chữ "ruột" gắn bó với cảm xúc, với những gì quan trọng. Nói về phương diện sức khỏe, chức năng của đường ruột được xem là rất quan trọng trong hệ tiêu hóa nói riêng và trong cơ thể nói chung.

✅ Trong cơ thể con người, đường ruột được chia làm 2 phần: ruột non và ruột già.

Đa số đường ruột nằm trong vùng bụng dưới, nối từ dạ dày đến hậu môn.

Hoạt động dựa trên những chuyển động cơ, đường ruột là cơ quan quan trọng hoàn thiện quá trình tiêu hóa, hấp thụ các dưỡng chất thiết yếu trong thức ăn, thức uống, và hỗ trợ bài tiết chất thải. Nói chung, đường ruột ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người. 

Thức ăn, thức uống, sau thời gian đi qua dạ dày (bao tử), sẽ chuyển vào ruột non, rồi đi đến ruột già.

✅ Ruột non là một cơ quan dạng ống, dài trung bình khoảng 6-7 mét (20-23 feet). Đây là đoạn dài nhất của đường tiêu hoa của chúng ta. Diện tích hấp thụ của ruột non khoảng 250 mét vuông - xấp xỉ diện tích một sân tennis! Hầu hết tiến trình tiêu hóa được diễn ra tại ruột non. 

Ruột non nối dạ dày qua lỗ môn vị, được chia thành 3 phần như sau, chiều dài xê xích tùy theo mỗi cá nhân:

- Tá tràng (phần đầu tiên của ruột non): đây là phần ngắn nhất, khoảng 25-30cm (10-12 inches). Tá tràng nhận thức ăn, thức uống từ dạ dày, sử dụng dịch mật (do gan tiết ra) được trữ ở túi mật và dịch tiêu hóa từ tuyến tụy để tiêu hóa thực phẩm.

- Hỗng tràng (phần giữa của ruột non): dài khoảng 2,5 mét (8 feet).

- Hồi tràng (phần cuối của ruột non): dài khoảng 3-4 mét (10-13 feet).

Hỗng tràng và hồi tràng hấp thụ phần lớn dưỡng chất, trực tiếp đưa vào máu để cung cấp cho toàn cơ thể.

✅ Ruột già cũng dạng ống nhưng lớn hơn ruột non, dài trung bình 1,5 mét (5 feet), được cấu tạo từ cơ và mô, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa.

Ruột già hoàn thành quá trình tiêu hóa bằng cách hấp thụ nước và các dưỡng chất còn sót lại; phần chất thải được chuyển hóa thành phân để bài tiết ra ngoài.

Ruột già (còn gọi là đại tràng) bao gồm manh tràng, kết tràng, trực tràng, ống hậu môn.

- Manh tràng là phần đầu của ruột già; gắn với manh tràng ở một đầu là ruột thừa (ruột dư).

- Kết tràng, bộ phận chính của ruột già, có 4 phần nhỏ: kết tràng lên, kết tràng ngang, kết tràng xuống, kết tràng sigma (hình chữ S, uốn cong vào giữa ruột non, rồi đổ vào trực tràng).

- Trực tràng và hậu môn là phần cuối của đường tiêu hóa, vì thẳng nên gọi là trực tràng. Trực tràng chứa chất thải còn sót lại (gọi là phân), duy trì trạng thái mở rộng cho đến khi đại tiện. 

Xem thêm trên youtube: Đường ruột: Phần 1

✅ Theo sự hiểu biết của Sơn từ Đông y gia truyền, có 3 điều chính yếu liên quan đến ruột. 

1. Thứ nhất, sự trường thọ nằm ở bụng.

Trong vùng bụng có bộ tiêu hóa, nếu tiến trình tiêu hóa thức ăn, thức uống tốt; hấp thụ dưỡng chất thiết yếu tốt; đào thải chất cặn bả tốt... thì sức khỏe tốt giúp chúng ta sống lâu dài, trường thọ.

2. Thứ nhì, đường ruột là bộ não thứ hai. 

Bất cứ cảm xúc nào (hỷ, nộ, ái, ố) (vui, giận, yêu, ghét) làm chúng ta quá căng thẳng (stress), thì chúng ta thường bị đau bụng. 

Khi chúng ta bị căng thẳng, thì tim và phổi hoạt động không được bình thường, khí huyết bị xáo trộn.

Theo thuyết Âm Dương trong Đông y, âm dương ảnh hưởng và hỗ trợ nhau:

Tim (Dương) - Ruột Non (Âm)

Phổi (Dương) -  Ruột Già (Âm)

Khi tim, phổi (khí huyết) bị xáo trộn, cũng khiến cho ruột non, ruột già bị xáo trộn, mất ổn định, sinh ra những cơn đau bụng.

3. Thứ ba, bệnh run tay chân (bệnh Parkinson) nguyên nhân chính xuất phát từ đường ruột.

Nếu chúng ta ăn uống thiếu vệ sinh, không đúng cách (thí dụ: không đủ rau, củ, quả, chất xơ)... những độc tố và chất cặn bả trong thành đường ruột không được đào thải ra ngoài, lại bị hấp thụ vào máu và chuyển lên não, khiến những phần rất quan trọng trong não dần dần bị tổn thương và sinh ra nhiều chứng bệnh về thần kinh, trong đó có bệnh run tay, chân (Parkinson).

Xem thêm trên youtube: Đường ruột: Phần 2

✅ Khi sự tiêu hóa bất bình thường có nghĩa là đường ruột bị rối loạn và thường có những triệu chứng như: đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, táo bón, xì hơi (hậu môn) nhiều hơn... 

Chúng ta phải chú ý, tìm hiểu nguyên nhân nào gây ra các triệu chứng đó, và tìm cách ngăn chặn nguyên nhân để chấm dứt những triệu chứng. 

Những nguyên nhân thông thường:

- Trúng độc thức ăn, thức uống

- Ăn thiếu rau, củ, quả, chất xơ

- Thiếu cộng sinh để cân bằng hệ vi sinh đường ruột

- Uống loại thuốc nào đó gây rối loạn trong đường ruột

- Khi não bộ bị quá căng thẳng

- Nhiễm trùng đường ruột

- Hội chứng ruột kích thích

- Viêm loét đại tràng

- Ung thư đại trực tràng

Trước khi để nặng hơn, hãy đi đến bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế.

Xem thêm trên youtube: Đường ruột: Phần 3

✅ Có những phương cách phòng ngừa để giúp cho đường ruột được tiêu hóa, hấp thụ, và đào thải tốt. 

Tùy tình trạng sức khỏe của mỗi người, chúng ta nên:

- Dùng những thức ăn, thức uống dễ tiêu và hợp vệ sinh.

- Nên ăn chậm.

- Ăn đều, đủ những rau, củ, quả thích hợp.

- Uống đủ nước trong ngày, khoảng 2 lít (tùy trọng lượng cơ thể và thời tiết), vì ruột non mỗi ngày cần tiếp nhận trung bình 9 lít chất lỏng (từ dạ dày nghiền nhỏ thức ăn biến thành dạng lỏng chuyển xuống ruột non).

- Ngủ, nghỉ đều, đủ.

- Sống vui, suy nghĩ tích cực, tập buông xả phiền não, tránh những căng thẳng thần kinh não bộ.

- Thường xuyên tập thể dục đúng, đều, đủ.

- Chú ý làm co giãn vùng xương sống lưng dưới (vùng thắt lưng) L3 -> S1.

- Dùng lòng bàn tay xoa bụng theo chiều kim đồng hồ 9 vòng, xoa từ trung tâm rún, xoa vòng tròn nhỏ và lớn dần. Mỗi lần có thể xoa 9, 18, hoặc 27 vòng, và có thể xoa nhiều lần trong ngày, tùy trường hợp sức khỏe của mỗi người.

Trên đây là những điều Sơn biết được và thực hành để giữ gìn sức khỏe cho chính mình. Sơn chúc các bạn được sức khỏe dồi dào, từ đó cuộc sống thêm niềm vui và hạnh phúc.

Xem thêm trên youtube: Đường ruột: Phần 4

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn

Thận và phương pháp bảo vệ thận

Thận là cơ quan rất quan trọng trong hệ tiết niệu, có chức năng lọc máu và hình thành nước tiểu. Dù kiến thức về thận rất nhiều và phức tạp, các khoa học gia vẫn tiếp tục nghiên cứu không ngừng. Ở đây chúng ta chỉ nhắc lại một số thông tin bao quát để cùng quý quả thận tuyệt vời của mình. Thêm vào đó là vài lời đề nghị về cách bảo vệ thận, những phương pháp cụ thể này nếu được chú ý và áp dụng cẩn thận có thể sẽ giúp cho thận được cường tráng hơn. 

Những lời khuyên sức khỏe trên trang mạng này chỉ có mục đích thông tin, không thay thế được sự chẩn đoán, hướng dẫn và trị liệu tường tận của các chuyên gia y tế. 

Vị trí & kích thước:

• Đa số chúng ta mỗi người đều có 2 quả thận, nằm trong khoang bụng, dưới khung xương sườn, phía sau phúc mạc. 
• Hai quả thận nằm đối xứng nhau qua cột xương sống.
• Thường thì thận phải thấp hơn thận trái một chút (khoảng 1/2 đến 1 đốt xương sống). Thận nữ thấp hơn thận nam. Thận trẻ con thấp hơn thận người trưởng thành. 
• Mỗi quả thận hình dáng giống như hạt đậu, dày khoảng 3 cm đến 4 cm và nặng khoảng 150 gram, bằng khoảng một nắm tay.

Cấu trúc:

• Nephron là đơn vị cấu tạo và chức năng cơ bản của thận. Các nghiên cứu cho biết trung bình một quả thận có khoảng 1 triệu nephron.
• Thận gồm có 2 phần chính: phần vỏ ngoài và phần tủy.
• Phần vỏ ngoài màu đỏ, chứa nhiều mao mạch và gồm các bộ phận như cầu thận, nang cầu thận.
• Phần tủy gồm có tháp thận, ống thận giữa... chuyên thực hiện những nhiệm vụ quan trọng.

Chức năng chính:

Chức năng quan trọng nhất của thận là lọc máu, giữ lại những tế bào máu sạch và các protein tốt để nuôi các cơ quan toàn cơ thể, bảo đảm hoạt động của cơ thể ở trạng thái tốt nhất. 

Còn những chất thải, độc hại, nước dư thừa... đều được thận giúp hình thành nước tiểu, đưa xuống bàng quang (bọng đái) để bài tiết ra ngoài.

Theo Đông y:

Thận thuộc hành Thủy. Chân khí của con người phát sinh từ thận. Nếu thận khí thịnh thì khỏe mạnh, nếu thận khí suy thì cơ thể dễ bị bệnh tật, ốm đau. 

Hai quả thận được gọi là thận dương và thận âm, hỗ trợ cho nhau để được thế quân bình âm dương, giúp cơ thể và đường tình dục của cả nam lẫn nữ được sung mãn. 

Những điều có thể không tốt cho thận:

1. Uống không đủ nước cho cơ thể.
2. Uống rượu, bia.
3. Hút thuốc lá. 
4. Béo phì, lố cân.
5. Sử dụng nhiều thuốc giảm đau một cách tùy tiện.
6. Thường xuyên nhịn tiểu.
7. Có thói quen ăn mặn (nhiều muối).
8. Không ngủ đủ.
9. Hay sợ hãi. 

Những phương pháp bảo vệ thận:

1. Uống đủ nước (khoảng 2 lít nước mỗi ngày, tùy cơ thể mỗi người và tùy theo thời tiết).
2. Không nên dùng thức ăn nhiều chất muối. Cơ thể chúng ta chỉ cần khoảng 0,5 gram sodium để hoạt động bình thường. Các cơ quan y tế đề nghị mỗi ngày không dùng quá 2,3 gram sodium, tức khoảng 1 muỗng cà-phê sodium chloride (muối). 
3. Nên ăn đầy đủ rau, củ, quả (loại ít ngọt) mỗi ngày.
4. Hạn chế rượu, bia, thuốc lá, nếu cai được càng tốt.
5. Giữ cân nặng hợp lý. Nếu đang béo phì hoặc lố cân, cần tìm cách lành mạnh để giảm cân càng sớm càng tốt.
6. Có giấc ngủ đầy đủ mỗi ngày.
7. Giảm căng thẳng, rèn luyện nếp sống tinh thần tích cực.
8. Tập thể dục đúng, đều, đủ.
9. Chú ý làm co giãn vùng xương sống T12, L1.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn

Thơ Lý Bình Sơn: "Làm Con Người"

Đây là một trong những bài thơ Sơn viết vào thập niên 1980 tại Việt Nam, nay còn lưu lại được, xin chia sẻ cùng bạn đọc. Sơn tin rằng con người, dù khi sống hay lúc bước vào cửa tử, cũng nên được Hạnh Phúc...

Làm Con Người

Cõi tiên thật vui sướng

Chút ưu phiền chẳng vướng

Hỏa ngục đầy khổ ải

Không biết đến tình thương.

Riêng ở trên trần gian

Lắm đau khổ trái ngang

Nhiều thương yêu, hạnh phúc

Tăm tối lẫn huy hoàng!

May mắn làm con người

Nên bác ái, từ bi

Năng diệt trừ cái ác

Hạnh phúc lúc tử quy.

- Lý Bình Sơn, USA

Sống mỗi ngày trong sự biết ơn

Các bạn thân mến,

Cuộc sống có nhiều điều để chúng ta trân quý và biết ơn.

Gia đình, thầy cô, bạn bè, nguồn nuôi dưỡng (thức ăn, thức uống, không khí), thiên nhiên, cảnh đẹp, những ngành nghề hữu ích trong xã hội v.v.: tất cả đều tưới tẩm cho sự sống của chúng ta trên trần gian này thêm tốt đẹp.

Khi hiện hữu mỗi ngày với lòng tri ân sâu đậm, ta cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc hơn. Đó là mục đích sống.

Chúc các bạn một mùa lễ Tạ Ơn viên mãn, dù ở nơi đâu cũng đều là mùa Tạ Ơn và ngày Tạ Ơn.

Mời bạn cùng thưởng thức: https://youtu.be/8rwah4VzaLg?si=XjlWu0uo-zU3K4dH

Tập thể dục, có nên tập liên tục thật nhiều?

Chúng ta không nhất thiết phải tập liên tục trong một lần, mà có thể chia các bài tập ra nhiều lần trong ngày. 

Bất cứ khi nào có chút thời gian trong ngày, bạn cũng có thể tập vài động tác. 

5 điều nên ghi nhớ khi tập luyện: 

1. Tập toàn thân (bao gồm đầu, mặt, cổ, vai, tay, bàn tay, eo, bụng, đầu gối, chân, bàn chân v.v.). 

2. Không nên tập thật nhiều và dồn dập, tránh cho tim, phổi, xương, khớp, gân, bắp thịt… không phải làm việc quá lố (và khi tim, phổi làm việc mệt thì lục phủ, ngũ tạng cũng bị ảnh hưởng và mệt theo). 

3. Nếu mới ăn no, không nên tập liền, hãy cho bao tử có thời gian để làm việc đúng cách. Nên đợi ít nhất nửa tiếng rồi mới bắt đầu tập. Vì cơ thể mỗi người mỗi khác, hãy lắng nghe thật kỹ cơ thể của chính mình.  

4. Cho bất cứ động tác thể dục nào, luôn tập từ chậm đến nhanh, từ nhẹ đến mạnh. 

5. Tập luyện “Đúng, Đều, Đủ”. 

Tập đúng là tập những động tác thích hợp với tuổi tác, cơ thể, và tình trạng sức khỏe của mỗi người. 

Tập đều là tập luyện mỗi ngày, không bỏ ngày nào, trừ khi đau ốm.

Tập đủ là tập luyện không ít quá, cũng không nhiều quá, vận động khắp nơi trên cơ thể nhưng không bao giờ để quá mệt. Nếu bỏ tập một ngày, hôm sau không nên tập gấp đôi, vì tập nhiều hơn thường ngày sẽ không có lợi cho sức khỏe.

Sơn chúc các bạn nhiều niềm vui và sức khỏe.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn

Tập thể dục, lúc bụng đói hay no?

Một vài bạn thắc mắc không biết nên tập thể dục lúc cơ thể đang có nhiều năng lượng sau khi ăn, hoặc nên tập khi hơi... đói đói.

Nếu muốn giảm cân, bạn nên tập lúc bụng trống, để cơ thể có cơ hội đốt năng lượng từ mỡ thừa. Nên nhớ uống nước nếu tập vào buổi sáng, vì sau một đêm ngủ nghỉ, chúng ta cần cung cấp nước cho toàn cơ thể. 

Nếu tập lúc bụng trống mà cảm thấy hơi uể oải, bạn có thể dùng chút thức ăn nhẹ để có năng lượng, nhất là cho não. Như vậy mới có sức để tập trung tập luyện đúng, đều, đủ!

Mặt khác, nếu bạn cần tăng cân, muốn bắp thịt tăng trưởng và săn chắc, trước khi tập bạn có thể dùng một ít thức ăn giàu chất đạm và dinh dưỡng, kết quả có thể sẽ tốt hơn. 

Sơn chúc các bạn siêng năng tập mỗi ngày trong niềm vui, cho sức khỏe và hạnh phúc của chính mình và những người thân.

- Đông y sĩ Lý Bình Sơn